هنگامی‌که فیوز تقویت کننده صوتی ماشین می‌ترکد، زمانی می‌توانید عمق مشکل را مشخص و درک کنید که متوجه شوید که کدام‌یک از فیوز‌ها دچار مشکل شده است. در هر ماشین معمولی، دو یا سه فیوز تقویت کننده‌ی مختلف وجود دارد، بنابراین، زمانی می‌توانید اقدام به حل مشکل کنید که بفهمید کدام‌یک دچار مشکل شده است. در آن صورت، میزان آزمون‌وخطا برای فهمیدن دلیل این مشکل، کاهش پیدا خواهد کرد. در این مطلب از پین‌ورک به بررسی فیوز تقویت کننده ماشین و بررسی علل ورم و ترکیدن آن می‌پردازیم. امیدواریم مطالعه این مطلب برای شما جالب باشد.
چه چیزی باعث می‌شود فیوز تقویت کننده‌ی صوتی ماشین ورم کند و یا بترکد؟
در مواردی که یک کابل برق، دستگاه تقویت‌کننده (amplifier) را مستقیماً به باتری وصل می‌کند، در این صورت، فیوز نیز در همان خطی قرار خواهد داشت که تقویت‌کننده وجود دارد، در نتیجه هنگامی‌که تقویت‌کننده دچار مشکل شود، فیوز نیز ورم کرده و می‌ترکد. در سایر نصب‌ها، برق باید از یک قسمت توزیع کننده‌ی نیرو عبور کند که در این مسیر فیوز تقویت کننده نیز تعبیه شده است؛ بنابراین، بسته به اینکه تقویت کننده‌ی مورد نظر چگونه در سیستم‌های الکتریکی مختلف قرار گرفته است، می‌توانید فیوز مورد نظر را تشخیص دهید.
در هر صورت، دلیل اصلی ترکیدن فیوز تقویت کننده، اتصالی پیدا کردن سیستم برق در مسیر حرکت از باتری به سمت تقویت‌کننده‌ی داخلی است. برای تعیین دقیق محل نقصان، باید از یک ولت‌متر استفاده کنید.
قدم‌های اساسی برای تشخیص فیوز تقویت کننده
- فیوز منفجر شده را پیدا کنید
- اتصال همه‌ی اجزای سیستم با برق به جز فیوز را قطع کنید
- اگر در حالتی که همه‌ی اجزا سیستم دسترسی به برق را از دست داده‌اند ، بازهم فیوز ورم کرد، احتمالاً فیوز با دیگر اجزا سیستم اتصالی کرده است.
- درحالی‌که تقویت‌کننده را جدا کرده‌اید، فیوز را وصل کنید
- اگر فیوز بازهم ورم داشت، احتمالاً قسمتی از سیم اتصالی پیدا کرده است
- اگر فیوز در حالتی که همه‌ی اجزا سیستم، دسترسی به برق را از دست داده‌اند، ورم نکرد و فقط زمانی ورم کرد که به تقویت کننده، اجازه‌ی دسترسی به برق داده شد، احتمالاً تقویت‌کننده یک مشکل داخلی دارد.
فیوز تقویت کننده مشکل‌دار را با چک کردن ولتاژ پیدا کنید
اولین قدم برای فهمیدن اینکه چرا فیوز تقویت کننده ماشین ترکیده است، در واقع این است که مشخص کنیم کدام فیوز دچار مشکل شده است. اگر فیوز مورد نظر را قبلاً مشخص کرده‌اید، می‌توانید از این مرحله رد شوید.
اگر هنوز فیوز مورد نظر را پیدا نکرده‌اید، به این نکته توجه کنید که برای پیدا کردن فیوز مشکل دار، هرگز فیوز‌ها را با یک فیوز با درجه‌ی آمپر بالاتر جایگزین نکنید، ایمن‌ترین حالت این است که برای پیدا کردن مشکل، فیوز‌ها را با فیوزی با درجه آمپر پایین‌تر تعویض کنید.
هنگامی‌که جریان آمپر بیشتری نسبت به توان فیوز‌ها در آن حرکت می‌کند، سیم درونشان ذوب شده و ورم می‌کنند، در واقع یک فیوز داغ، جریان کمتری نسبت به فیوز خنک از خود عبور می‌دهد. از آنجا که فیوز اصلی هنگامی جابه‌جایی داغ بوده است، قرار دادن فیوزی با همان مقدار آمپر، باعث می‌شود که روند قبلی ادامه پیدا کند و منجر به صدماتی به فیوز جدید و همین‌طور به کل سیستم، در آینده‌ای نه چندان دور شود.
اگر از فیوزی با مقدار آمپر پایین‌تر استفاده کنید، هنوز هم می‌توانید مشخص کنید که عضو دارای نقص دقیقاً کجا واقع شده است، اما از آنجا که جریان زیادی را درون خود نگه می‌دارد و جریان کمتری را عبور می‌دهد، احتمال اینکه در آینده تقویت کننده دچار مشکل شود زیاد است.
در هر صورت شما می‌خواهید مشخص کنید که در خط توزیع برق چند فیوز واقع شده است و ولتاژ دو طرف فیوز را اندازه بگیرید. برخی از تقویت‌کننده‌ها مستقیماً به قطب مثبت باتری با یک فیوز درون خطی و فیوز داخلی در تقویت کننده سیم‌کشی می‌شوند، در حالی که برخی دیگر از یک خط توزیع که به نوبه خود به فیوز اصلی متصل است، نیرو می‌گیرند.
اگرچه می‌توان با یک نگاه و یا آزمایش نور هم، فیوز ورم کرده را تشخیص دهید، اما اهم‌متر یا ولت‌متر، بهترین و دقیق‌ترین راه برای این کار می‌باشد. شما باید ولتاژ را در دو طرف هر فیوز بررسی کنید، از فیوز اصلی یا باتری شروع کنید.
اگر فیوز ولتاژ یکسانی در هر دو پایانه دارد، این بدان معنی است که مشکلی ندارد. اگر باتری در یک طرف ولتاژ داشته باشد اما در طرف دیگر نه، این بدان معنی است که بد عمل می‌کند. بعد از اینکه مشخص کردید که با یک بلوک توزیع برق اصلی و یا یک فیوز تقویت کننده داخلی سر و کار دارید، آنگاه می‌توانید به مرحله‌ی بعد بروید.
تشخیص فیوز تقویت کننده باتری ورم کرده
اگر تشخیص دادید که فیوز اصلی شما در حال باد کردن است، این یعنی زمان زیادی ندارید باید به سرعت دست به کار شوید. یک فیوز با میزان آمپر مناسب را درحالی‌که منبع برق همه‌ی اجزای سیستم و همین طور تقویت کننده قطع شده است، جایگزین کنید. اگر فیوز بلافاصله ورم کرد بدان معناست که احتمالاً با یک اتصالی در کابل برق در مسیر بین فیوز اصلی و بلوک توزیع برق مواجه هستیم و اگر بلوک توزیع برق در سیستم وجود نداشت، اتصالی در مسیر بین تقویت‌کننده و فیوز اصلی ایجاد شده است.
برای اینکه اطمینان پیدا کنید، می‌توانید از اتصال قسمت مرده و کهنه‌ی فیوز با نقطه‌ی ولتاژ صفر (زمین) استفاده کنید. در این نوع آزمایش، در شرایط عادی، اهم‌متر باید “اضافه بار” (overload) را نشان دهد؛ اما اگر پیوستگی جریان را نشان داد، شما باید تمام عملکرد کابل برق را بررسی کنید تا مکان اتصال آن به نقطه‌ی زمین را پیدا کنید. بعضی اوقات، مخصوصاً زمانی که با سرعت رانندگی می‌کنید و یا بر روی زمین پر تلاطم در حال حرکت هستید، ممکن است کابل برق ساییده شود و با زمین ارتباط برقرار کند و در نتیجه باعث ورم کردن فیوز شود.
تشخیص فیوز تقویت کننده ورم کرده در یک بلوک توزیع برق
اگر هر دو طرف فیوز اصلی برق دارند و یک طرف بلوک توزیع برق، دارای برق می‌باشد اما طرف دیگر آن فیوز از کار افتاده است، در این صورت یا با یک اتصالی در سیم برق و یا یک نقص در تقویت کننده‌ی داخلی سروکار داریم. بسته به اینکه تقویت کننده چگونه نصب شده است و مسیر کابل‌های برق از کجا می‌گذرد، می‌توان مقصر اصلی را تعیین کرد.
قدم اول این است که بررسی کنید که آیا سیم برق، بلوک توزیع کننده‌ی انرژی را به تقویت کننده وصل می‌کند یا خیر. در حالت ایده آل شما می‌توانید تمام طول مسیر سیم برق را مشاهده کنید، حتی اگر مجبور به عقب راندن اجزا سر راه آن باشید، که به شما این اجازه را می‌دهد که هر گونه آسیب به نصب اولیه آن را بررسی کنید و متوجه شوید چه چیزی باعث اتصالی کردن آن با زمین شده است.
اگر این کار امکان پذیر نبود، سیم برق را از تقویت کننده‌ی آن جدا کنید، مطمئن شوید که انتهای آزاد آن با زمین ارتباط ندارد و بررسی کنید که آیا فیوز هنوز ورم می‌کند یا خیر. اگر بازهم ورم کرد پس مشکل از سیم برق است و جایگزینی آن با نمونه‌ی مناسب تقریباً تمام مشکلات شما را برطرف خواهد کرد. البته هنگام نصب سیم جدید باید مواظب باشید که این کار را به درستی انجام دهید تا دوباره اتصالی پیدا نکند.
اگر پس از جدا کردن سیم از تقویت‌کننده، فیوز همچنان دچار ورم می‌شد، در این صورت مشکلی در تقویت کننده‌ی داخلی وجود دارد که تشخیص آن به مراتب سخت‌تر و رفع مشکل آن به تنهایی غیر ممکن خواهد بود. مگر اینکه به اندازه‌ی کافی اعتماد به نفس داشته باشید که با قطعات الکترونیکی کار کنید، در غیر این صورت باید آن را به یک متخصص حرفه‌ای برسانید یا کلاً آن را تعویض کنید. اگر آن را تازه خریداری کرده باشید، احتمالاً می‌توانید از کارت گارانتی آن استفاده کنید.
تشخیص ورم در فیوز تقویت کننده داخلی
بسیاری از تقویت کننده‌ها دارای یک فیوز داخلی هستند که در اختیار کاربر قرار می‌گیرند، اما پیگیری دلیل نقص آن پیچیده‌تر از پیدا کردن سیم اتصالی کرده در سیستم است، چه برسد به آنکه قصد تعمیر آن را نیز داشته باشید. اگر هر دو طرف تقویت کننده، برق داشته باشد، اما تنها یک طرف فیوز داخلی برق داشته باشد، به طور معمول با یک نقص داخلی در تقویت کننده مواجه هستیم.
اگر فیوز زمانی که واحد کنترل داخلی ماشین خاموش است ورم می‌کند (head unit)، این بدان معنی است که هیچ نیرویی در ترمینال روشن از راه دور استفاده نشده است، احتمالاً در منبع تغذیه تقویت کننده مشکلی دارید. این مشکل احتمالاً به خاطر وجود برق در قسمت‌های عقب ماشین و یا روشن بودن اسپیکر بوده است به گونه‌ای که میزان مناسبی از ولتاژ به تقویت کننده نرسیده است.
اگر فیوز تنها پس از روشن کردن head unit خود منفجر می‌شود و برق در ترمینال روشن از راه دور استفاده می‌شود، احتمالاً شما مشکلی در ترانزیستورهای خروجی تقویت کننده دارید. با این حال، ورودی‌های مختلف زیادی وجود دارد – مانند سیم‌پیچ ترانسفورماتور، یکسو کننده‌ها و سایر اجزای سازنده – که ممکن است خراب نباشد. در حقیقت، بلندگوهای بد و یا سیم کشی بلندگوها نیز می‌توانند باعث بروز این نوع خطا شوند.
تعمیر و یا تعویض تقویت کننده‌های دارای نقص
تعمیر و رفع مشکل یک کابل برق بسیار ساده است. مسیر حرکت سیم را پیدا کنید، سیم جدید را در حالی که با دیگر قطعات اتصالی پیدا نکند جایگزین کنید و این یعنی شما کار خود را خوب انجام داده‌اید. اگر تشخیص دهید که با یک نقص در تقویت‌کننده داخلی سر و کار دارید، در این صورت، وضعیت کمی پیچیده‌تر می‌شود.
از همه دلایل مختلفی که تقویت کننده می‌تواند از کار بیفتد، متداول‌ترین آن، ترانزیستورهای خروجی بد است. این مشکل یکی از ارزان‌قیمت‌ترین مشکلات در زمینه‌ی تقویت کننده‌هاست، بنابراین اگر متوجه شدید که با یک نقص داخلی در تقویت کننده سروکار دارید و فیوز درونی آن تنها زمانی که ریموت از راه دور فعال می‌شود، ورم می‌کند و از طرفی تقویت کننده‌ی نصب شده بر روی ماشینتان گران‌قیمت است، پس بهتر است آن را به یک تعمیرگاه حرفه‌ای ببرید و یا اگر تجربه‌ی کافی دارید، خود به تنهایی آن را تعمیر کنید.
ممکن است متوجه شوید که منبع تغذیه نقص دارد، اما به طور معمول گران‌تر است. در بعضی موارد ممکن است منبع تغذیه و ترانزیستورهای خروجی آسیب ببینند، در این حالت معمولاً بهتر است به فکر جایگزینی تقویت کننده‌ی مناسب برای آن منبع تغذیه باشید.
البته، همچنین مهم است که قبل از خرید یک تقویت کننده‌ی جدید یا نصب مجدد واحد تعمیر شده خود، مشکلات اساسی را برطرف کنید. به عنوان مثال، اگر منبع تغذیه ناموفق باشد زیرا تقویت کننده به یک بار ۸ اهم نیاز دارد و به یک بار ۴ اهم وصل شده است، ترانزیستورهای اثر میدان به احتمال زیاد دوباره از بین می‌روند و نتیجه آن یک تعمیر گران‌قیمت دیگر است.
مقالات مرتبط :
- سیستم صوتی خودرو
- تعویض و تنظیم فشار باد لاستیک
- راه‌های افزایش عمر تایر خودرو
- علت خرابی ریموت خودرو
- نحوه تعویض بلبرینگ چرخ خودرو
- سیم‌کشی آمپلی‌فایر خودرو
در آخر پیشنهاد پین‌ورک به شما این است که اگر در زمینه فنی خودرو اطلاعات کافی ندارید بهتر است به افراد متخصص در این زمینه مراجعه نمایید.
1 سال پیش فرزانه شریعتی
فرزانه شریعتی هستم. همیشه عاشق خوندن کتاب و مقاله بودم و به دنبال یاد گرفتن موضوعات جدیدم. دانشگاه مدیریت خوندم ولی به هنر و صنایع دستی علاقه ی زیادی دارم. تولید محتوا کار فعلی منه و ازش لذت میبرم. امیدوارم تو این کار موفق بشم و شما هم از خوندن مطالب من لذت ببرید!
حامد اسکندری 05-09-2020
سلام. خیلی خیلی مفید بود
امروز ۶/۱۵ تا پخش روشن کردم دیدم صدا
در نمیاد فیوز روی امپ رو نگاه کردم
۳۰آمپر بود آب شده بود عوضش کردم درجا
باز آب شد یکی دیگه گذاشتم اونم خراب کرد
طبق این مقاله مفید صبح برم سیم + امپ رو
جدا کنم ببینم اتصالی از کابل هستس یا نه
خودم به کابل مشکوک بودم
ولی تجربه نداشتم تا با جسنجو فراوان
اینجا رسیدم. ممنون